ریچل:همین الان اِما اولین کلمهاش را گفت.
راس: اوه. چی گفت؟
- گفت "gleba".
- ولی "gleba" که کلمه نیست. هیچ معنایی نداره.
- چرا هست.
- خوب، تو یه جمله به بکارش ببر.
- باشه. "اِما الان گفت "gleba" ".
(نقل به مضمون از اپیزودِ ۱۸ فصل ۹ سریالِ دوستان.)
این که راس به جای این که تعریفی از "gleba" بخواهد، از ریچل میخواهد آن را در یک جمله به کار ببرد پژواکی است از اصلِ سیاقِ فرگه:
“never ... ask for the meaning of a word in isolation, but only in the context of a proposition.”
(منظور فرگه از آن چه در این جمله به "proposition" ترجمه شده است، جمله است.)
بار طنزِ این سکانس نیز بر دوشِ خلط میانِ use و mention توسطِ ریچل است.
ما که اصل سیاق و پژواکش و use و mention حالیمون نمیشه، فکرم نمیکنم بفهمیم. فقط میشه بگی اون "gleba" یعنی چه؟ چرا با حروف لاتین نوشتیش؟
پاسخحذفکمی بعد از این مکالمه، ریچل این واژه را در فرهنگ لغت پیدا میکنه. من با حروفِ انگلیسی نوشتماش تا اگر کسی کنجکاو شد، بتواند آن را گوگل کند و احیاناً به اینجا برسد:
پاسخحذفhttp://www.thefreedictionary.com/gleba
مرسی. کنجکاو شدم و دیدم. و بعدش هم کنجکاوتر شدم و لینک فیلم را هم دیدم. فکر کنم از شدت علاقه به فرگه اصلاً نشنیدی که راس اول تعریفِ آن کلمه را پرسید و بعد از اینکه ریچل گفت او تعریف همهٔ کلمهها را نمیداند از او خواست آن را در جملهای بکار ببرد. و اینگونه است که نظریه در مشاهده دخالت میکند :)
حذفاز قضا آن چه را راس اول گفت شنیدم. ولی از شدت علاقه به فرگه آن را حذف کردم. و این گونه است که نظریه در گزارش دخالت میکند. :).
حذفاز شوخی گذشته، وقتی این پست را مینوشتم فکر میکردم در حذفام موجه هستم. یعنی فکر میکردم، پرسشِ ابتدایی راس (what does it mean) را میتوان به گونهای فهمید که با اصل سیاق سازگار باشد. همچنان که آن چه را که راس در ادامه از ریچل میخواهد و من گزارش کردم،میتوان به گونهای فهمید که ربطی به اصلِ سیاق نداشته باشد. لکن چون توضیح اینها از حوصلهی خودم بیرون بود، ترجیح دادم حذفشان کنم.
یک کار بیمزهٔ دیگر این است که روح ویتگنشتاین را هم احضار کنیم. گویی راس و ریچل قائل نیستند به اینکه معنا همان کاربرد است. به بیان دیگر هر دو گویی با این مشکلی ندارند که کسی معنا را نداند ولی بتواند کلمه را درست بکار ببرد.
حذفکاری که من کردم شاید بیمزه باشد، ولی احضارِ روح، آن هم روحِ ویتگنشتاین، اصلاً بیمزه نیست.
حذفمفرمایید قربان. گیرهای خودم را گفتم :)
حذفhttp://www.youtube.com/watch?v=WsQ6BirlXEU
پاسخحذفاین نظر توسط نویسنده حذف شده است.
پاسخحذف