من، مع‌الأسف، چندان اهلِ خواندنِ ترجمههای فارسیِ آثارِ فلسفی در حوزههای نزدیک به حوزه‌ی کاری خودم نیستم. اگر کتاب یا مقاله‌ای باشد که برای کارم لازم باشد بخوانم‌اش، طبعاً متنِ اصلی آن را می‌خوانم و نه ترجمه‌اش را. بنابراین، فارسی‌خوانیِ فلسفی‌ام معمولاً محدود می‌شود به آثارِ تألیفی فارسی و ترجمه‌هایی که در حوزه‌هایی است که صرفاً از سر کنجکاوی یا تفنن می‌خواهم چیزی از آنها بدانم.
این روالِ معمول در یک سال گذشته دو بار نقض شده است. دفعه‌ی اول قرار بود برای جایی نقدی بنویسم از دو ترجمه‌ی منتشر شده از کتابِ «درآمدی به فلسفه‌ی زبان» ویلیام لایکن. یکی از آنها ترجمه‌ی میثم محمدامینی بود که نشر هرمس آن را منتشر کرده است. (ترجمه‌ی دیگر این کتاب را فکر می‌کنم اگر اصلاً معرفی نکنم بهتر باشد!) ترجمه‌ی محمدامینی به نظرم ترجمه‌ای است بسیار خوب. بخش‌های زیادی از کتاب را با متنِ اصلی تطبیق دادم و به نظرم تعداد خطاهای ترجمه، که در هر ترجمه‌ای البته ناگزیر است، بسیار کم است. از این گذشته، فارسی خوش‌خوان و بدون دست‌انداز متن، برای من که حوزه‌ی اصلیِ کارم فلسفه‌ی زبان است تجربهی خوبی بود از خواندنِ متنی فارسی در فلسفه‌ی زبان.
دفعه‌ی دوم اما کنجکاوی شخصی من را بر آن داشت که ترجمه‌ای فارسی بخوانم. مجید داودی کتابِ «از محرکِ حسی تا دانش» کواین را ترجمه کرده و انتشارات حکمت آن را منتشر کرده است. کواین، به نظرِ من، در کتاب‌هایش نثرِ مشکلی دارد و چند باری که در گذشته تلاش کرده بودم کتابی از او را ترجمه کنم، خیلی زود کار را کنار گذاشته بودم. کنجکاو بودم ببینم که داودی چگونه از عهده‌ی این کار برآمده است. این بار البته بر خلاف بار قبل به کار مقابله با متنِ اصلی نپرداختم و بنابراین درباره‌ی دقت ترجمه نمی‌توانم اظهار نظری کنم. اما چیزی که برایم جالب بود باز هم مواجهه‌ام با متنِ فارسی‌ای خوش‌خوان و روان بود. کتاب را که دست گرفتم به سختی توانستم کنارش بگذارم و در چند مجلس به طور کامل خواندم‌اش. کم پیش آمد که جایی احساس کنم مشکلِ مفهومی یا زبانی‌ای با متن دارم. به نظرم به‌دست‌دادنِ چنین متنِ بدونِ دست‌اندازِ زبانی و مفهومی‌ای از یک اثرِ مهم فلسفی از فیلسوفی مهم در قرن بیستم واقعاً کاری ارزش‌مند و البته دشوار است.
من از وضعیتِ ترجمههای فارسی دیگر در حوزههای نزدیک به این حوزه‌ها چندان مطلع نیستم، اما فکر می‌کنم هر دوی این کتاب‌ها می‌توانند نمونه‌های خوبی باشند برای فارسی نویسیِ فلسفی و از این بابت باید از مترجم‌ها متشکر باشیم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر